.png)
ΛΥΣΤΕ blog ➤ “… Να υπερασπίζω, με πίστιν και αφοσίωσιν, μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου, τας Σημαίας. Να μην τας εγκαταλείπω, μηδέ να αποχωρίζομαι ποτέ απ'αυτών….” ( από τον Στρατιωτικό όρκο).
Πλησιάζει η 28η Οκτωβρίου και μαζί με τον εορτασμό της Εθνική μας επετείου θα τιμήσουμε τον εορτασμό της σημαίας μας. Χρέος του καθενός μας είναι να γνωρίζουμε τι γιορτάζουμε κατά την εορτή της σημαίας, τι τιμούμε και γιατί το τιμούμε, ως απόδοση ελάχιστου φόρου τιμής σε όλους αυτούς που αγωνίστηκαν κάτω από την σκέπη της σημαίας και χάθηκαν στα πεδία των μαχών για την ελευθερία της πατρίδος.
Η σημαία είναι το ιερότερο σύμβολο του Έθνους μας και περικλείει στις πτυχές της τους αγώνες και τις θυσίες της Ελληνικής φυλής . Εκφράζει την εθνική μας ενότητα και τη θρησκευτική πίστη του λαού μας και ενσαρκώνει τα οράματά του. Η σημαία δίνει υλική υπόσταση στην έννοια του Έθνους και σε αυτήν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες ορκίζονται πίστη εις την Πατρίδα υποσχόμενοι να θυσιάσουν ακόμη και τη ζωή τους για την προάσπισή της.
Οι αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν σημαίες αλλά διάφορα διακριτικά σημεία τα λεγόμενα επίσημα που διακοσμούσαν τις ασπίδες τους. Τα πολεμικά πλοία χρησιμοποιούσαν επίσημα ή σημεία (κατά τον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη) και παράσημα (κατά τον Πλούταρχο) που ύψωναν στο κατάρτι.
Επίσης χρησιμοποιούσαν την “φοινικίδα”, ένα κομμάτι κόκκινο πανί που η έπαρση ή η υποστολή του έδινε το σήμα έναρξης ή λήξης της ναυμαχίας. Κατά τους Αλεξανδρινούς χρόνους εκτός από το δεκαεξάκτινο αστέρι της Βεργίνας χρησιμοποιήθηκαν και οι φοινικίδες αναρτώμενες στις σάρισες. Το 312 μΧ ο Μέγας Κωνσταντίνος προετοιμάζοντας το στρατό του κατά του Μαξεντίου βλέπει στον ουρανό το σημείο του σταυρού με τις λέξεις “Εν τούτω Νίκα” και το όραμά του το υψώνει ως λάβαρο των λεγεώνων του. Έκτοτε τα σύμβολα του Χριστιανισμού θα γίνουν τα εμβλήματα των Βυζαντινών λαβάρων. Ο Ισαάκιος Κομνηνός (1057) υιοθέτησε το θυρεό της οικογένειας του, το δικέφαλο αετό, ως σημαία του κράτους. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο υιοθέτησε τον δικέφαλο αετό προσθέτοντας στο δεξί του πόδι ένα σκήπτρο και στο αριστερό μια ποιμαντορική ράβδο. Αργότερα προστέθηκε στο δεξί πόδι του αετού η ρομφαία και στο αριστερό η υδρόγειος με σταυρό στην κορυφή. Από τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο (1261) προστέθηκαν στέμματα επάνω από δύο κεφάλια του αετού. Το χρώμα της σημαίας ήταν κίτρινο και έφερε χρυσά κρόσσια.
Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως ο δικέφαλος αετός παρέμεινε στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας ως σύμβολο της παλαιάς δόξας του γένους μας.Τα φλάμπουρα και τις παντιέρες των επαναστατημένων Ελλήνων κοσμούσαν ο αετός και ο σταυρός, πλαισιωμένα πολλές φορές με τις εικόνες των αγίων πολιούχων κάθε περιοχής. Τα φλάμπουρα και τα μπαϊράκια φέρονταν σε κοντάρι που είχε επίστεψη σιδερένιο σταυρό.Οι σημαιοφόροι ονομαζόταν μπαϊρακτάρηδες ή φλαμπουριάρηδες και επιλεγόταν μεταξύ των ποιο γενναίων πολεμιστών.
Χαρακτηριστικό είναι ένα κλέφτικο άσμα του 1770:
Ρωτάτε για το Νικολό,
τον καπετάν Τζιουβάρα,
πού'ταν στο Λούρο αρματωλός,
στο Καρπενήσι κλέφτης
είχε ένα φλάμπουρο όμορφο,
κόκκινο και γαλάζιο,
με το Χριστό, με το Σταυρό
και με την Παναγία
Το 1800 τα Επτάνησα απέκτησαν την αυτονομία τους υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου και απετέλεσαν την πρώτη αυτόνομη Ελληνική πολιτεία με την δική της επίσημη αναγνωρισμένη σημαία. Ήταν κυανού χρώματος και απεικόνιζε τον φτερωτό λέοντα σε κιτρινωπό χρώμα να κρατάει το Ευαγγέλιο από το οποίο εκπηδούσαν επτά λόγχες που συμβόλιζαν τα επτά νησιά της Πολιτείας.
Η πρώτη επίσημη Ελληνική σημαία υψώθηκε στις 28 Φεβρουαρίου το 1821 στο Ιάσιο της Μολδαβίας από τον Ιερό Λόχο του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Ήταν όμοια με την σημαία του Ρήγα Φεραίου (κόκκινη λευκή και μαύρη ) αλλά αντί για το ρόπαλο του Ηρακλή και των τριών σταυρών που είχε η σημαία του Ρήγα αυτή είχε τις εικόνες των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης με τις λέξεις “ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ” και από την άλλη πλευρά τον φοίνικα με την ρήση “ΕΚ ΤΗΣ ΚΟΝΕΩΣ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ”.
Την έναρξη της επαναστάσεως του 1821 στην Ελλάδα σημείωσε το λάβαρο της Αγίας Λαύρας που υψώθηκε από τον Επίσκοπο Παλαιών Πατρών Γερμανό ως σημαία της Ελευθερίας την 21 Μαρτίου 1821. Το χρυσοκέντητο αυτό λάβαρο, (που πρόσφατα είχαμε την τιμή να προσκυνήσουμε στην Ρόδο), φέρει την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και φυλάσσεται στο θησαυροφυλάκιο της Μονής ως ένα από τα σπουδαιότερα Εθνικά κειμήλια.
Η Κύπρος, αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνισμού, δεν έμεινε αμέτοχο στον αγώνα για την ελευθερία. Ένοπλο σώμα Κυπρίων εθελοντών κατέφθασε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1821 για να λάβει μέρος στην πολιορκία της Ακρόπολης. Το σώμα έφερε δική του σημαία η οποία ήταν λευκή με κυανό σταυρό στη μέση και άνω αριστερά έγραφε “ΣΗΜΕΑ ΕΛΗΝΗΚΙ – ΠΑΤΡΗΣ ΚΗΠΡΟΥ”.
Σε όλες τις επαναστατικές σημαίες της Ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών μας, επικρατούσαν τα σύμβολά της Φιλικής Εταιρείας, το σύμβολο του σταυρού και οι επιγραφές “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ” και “Ή ΤΑΝ Ή ΕΠΙ ΤΑΣ”.
Τον τύπο της επίσημης Ελληνικής σημαίας καθιέρωσε για πρώτη φορά η Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου την 1η Ιανουαρίου του 1822. Ορίσθηκε η νέα σημαία να φέρει το σύμβολο του σταυρού και τα χρώματα κυανό και λευκό. Στις 15 Μαρτίου 1822 το εκτελεστικό σώμα συνεδρίασε στην Κόρινθο και με το διάταγμα 540 καθόρισε το σχήμα και τις λεπτομέρειες της σημαίας. Συγκεκριμένα για τις Δυνάμεις Ξηράς (Ταγμάτων Πεζικού – Φρουρίων) η σημαία ήταν τετράγωνη χρώματος κυανού και έφερε στη μέση λευκό σταυρό που τη διέσχιζε από το ένα άκρο στο άλλο και την χώριζε σε τέσσερα ίσα μέρη.
Για το ναυτικό καθορίστηκαν δύο τύποι. Για τα πολεμικά πλοία η σημαία ήταν όπως η σημερινή μας επίσημη σημαία η περιγραφή της οποίας θα γίνει παρακάτω. Για τα εμπορικά πλοία η σημαία ήταν κυανού χρώματος και στην άνω εσωτερική γωνία υπήρχε λευκό τετράγωνο με κυανό σταυρό.
Για την επιλογή των σχημάτων και των χρωμάτων της σημαίας μας έχουν ειπωθεί ποικίλες εκδοχές οι οποίες όμως αποτελούν υποθέσεις. Στα επίσημα έγγραφα της εποχής ή τα μεταγενέστερα δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία που να τις αιτιολογούν. Παρακάτω παρατίθενται ορισμένες από αυτές τις εκδοχές:
-Το κυανό χρώμα συμβολίζει τον ουρανό και το λευκό τον αφρό των κυμάτων της θάλασσας που περιβάλλει τη χώρα μας.
- Οι εννέα κυανές και λευκές οριζόντιες παράλληλες λωρίδες αντιπροσωπεύουν τις συλλαβές του “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ”.
Σύμφωνα με την άποψη του Σπυρίδωνα Τρικούπη (ιστοριογράφος, πολιτικός και πρωθυπουργός της περιόδου τού Όθωνα), η μη επιλογή της σημαίας της Φιλικής εταιρίας ή του Αλέξανδρου Υψηλάντη, ως Εθνικής Σημαίας από την Α΄ Εθνοσυνέλευση αποσκοπούσε στη διάψευση των εσφαλμένων εντυπώσεων που είχαν δημιουργηθεί στην Ιερά Συμμαχία για τον σκοπό της επανάστασης την οποία θεωρούσαν ότι επρόκειτο για επαναστατικό κίνημα κάποιας μυστικής οργάνωσης με επιδίωξη την ανατροπή των υφισταμένων πολιτικών και κοινωνικών συστημάτων στα Βαλκάνια.
Στη μεταγενέστερη της επαναστάσεως εποχή εμφανίστηκαν και άλλες σημαίες όπως:
- Η σημαία της αυτόνομης ηγεμονίας της Σάμου το 1832, φόρου υποτελής στο Σουλτάνο, που ήταν χρώματος κυανού με κόκκινο σταυρό στη μέση εντός λευκού τριγώνου.
- Η σημαία της Κρητικής Πολιτείας (1899-1909) που ήταν κυανού χρώματος με λευκό σταυρό στο μέσο, εκτός από το άνω τεταρτημόριο που ήταν ερυθρό με χρυσοκέντητο αστέρι.
- Η σημαία της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Βορείου Ηπείρου που ανακηρύχτηκε στο Αργυρόκαστρο το 1914 από εκπροσώπους των Βορειοηπειρωτών.
- Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα (1904-1908) υψώθηκαν γαλανόλευκες σημαίες με διάφορα εμβλήματα των οπλαρχηγών και τον δικέφαλο αετό και με διάφορες επιγραφές όπως “ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΙΣ”
- Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το 1919 οι Πόντιοι μη βλέποντας κατανόηση στην διάσκεψη των Παρισίων να συμπεριληφθεί ο Πόντος στις Ελληνικές διεκδικήσεις είχαν σχεδιάσει και ετοιμάσει την Ελληνική σημαία της υπό ίδρυση Ελληνικής Δημοκρατίας του Πόντου που ήταν η σημαία του Ναυτικού με μαύρο αετό στο μέσο του σταυρού.
Από το 1822 που έγινε η καθιέρωση της Ελληνικής Σημαίας μέχρι σήμερα η εκάστοτε επίσημη σημαία έχει υποστεί διάφορες τροποποιήσεις και αλλαγές. Με διάφορα Βασιλικά Διατάγματα και αποφάσεις Εθνικών Συνελεύσεων οι κυριότερες αλλαγές αφορούσαν την τοποθέτηση ή την αφαίρεση από το κέντρο της σημαίας των εμβλημάτων του κράτους και του Βασιλικού στέμματος αναλόγως της περιόδου. Με τον νόμο 851 του 1978 “Περί Εθνικής Σημαίας, των Πολεμικών Σημαιών και του Διακριτικού Σήματος του Προέδρου της Δημοκρατίας” καθιερώθηκε η σημαία μας να είναι κυανόλευκη, αποτελείται από εννέα ισοπλατείς οριζόντιες λωρίδες πέντε κυανές και τέσσερεις λευκές. Στην άνω εσωτερική γωνία μέσα σε κυανή γωνία υπάρχει λευκός σταυρός. Το κοντάρι είναι χρώματος λευκού και στην κεφαλή φέρει σφαίρα με σταυρό όταν πρόκειται για σημαίες Υπουργείων, δημόσιων, δημοτικών αρχών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, στρατοπέδων, πολεμικών πλοίων κλπ. (Ειδικά για την υποχρέωση του σταυρού στον ιστό των σημαιών των εκπαιδευτηρίων εξεδόθη από το Υπουργείο Παιδείας η διευκρινιστική εγκύκλιο ΙΒ/7541, 6/9/1996).
Μεταξύ των ποιο πρόσφατων ιστορικών (μη πολεμικών) παραδειγμάτων εκδήλωσης σεβασμού και αγάπης του Έλληνα προς τη σημαία και αναγνώρισης στο τι αυτή συμβολίζει, είναι η 31 Μαρτίου 1947 όταν οι Δωδεκανήσιοι ελεύθεροι πλέον γονατίζουν και σταυροκοπούνται δακρύοντες στο άκουσμα του Εθνικού Ύμνου και στην έπαρση της Ελληνικής σημαίας.
Δεν μπορούμε φυσικά να ξεχάσουμε και την Δέσποινα Αχλαδιώτη, τη θρυλική Κυρά της Ρω που με την καθημερινή ύψωση της Ελληνικής σημαίας δήλωνε εμφατικά την εδαφική μας κυριαρχία στο ακριτικό νησί.
Για την σημαία η Πολιτεία έχει θεσπίσει νόμους και διατάξεις. Η έπαρση της σημαίας γίνεται κάθε ημέρα στις 08:00 και η υποστολή της με την δύση του ηλίου. Κατά την διάρκεια εθνικού ή θρησκευτικού πένθους η σημαία κυματίζει μεσίστια. Κατά την έπαρση, υποστολή ή την διέλευση της σημαίας όλοι οφείλουν να στραφούν προς το μέρος της, να λάβουν την στάση της προσοχής και να αποδώσουν τον απαιτούμενο χαιρετισμό. Ειδικά το στρατιωτικό προσωπικό οφείλει να αποδώσει τον χαιρετισμό σύμφωνα με τον Στρατιωτικό Κανονισμό 20-1. Κατά τις παρελάσεις φέρεται η σημαία από σημαιοφόρο με 2 ή 5 παραστάτες και το κοντάρι φέρει επ αυτού Σταυρό 12 εκατοστών. Σύμφωνα με τον νόμο 851/1978 οι μη συμμορφούμενοι με τις διατάξεις περί Εθνικής Σημαίας τιμωρούνται με κράτηση 2 μηνών και επιβολή προστίμου. Με το άρθρο 181του Ποινικού Κώδικα όποιος αφαιρεί ή καταστρέφει την Εθνική Σημαία τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι 2 ετών.
Παράλληλα με την Εθνική μας σημαία υπάρχουν και οι Πολεμικές Σημαίες. Τα αφορούντα τις πολεμικές σημαίες καθορίζονται στο Προεδρικό Διάταγμα 348 του 1980. Σύμφωνα με αυτό οι Πολεμικές Σημαίες του Στρατού Ξηράς και της Πολεμικής Αεροπορίας αποτελούνται από ορθογώνιο τετράγωνο ύφασμα χρώματος κυανού με λευκό σταυρό στη μέση στο κέντρο του οποίου απεικονίζεται ο προστάτης άγιος του κάθε κλάδου ήτοι ο Άγιος Γεώργιος για τον Στρατό Ξηράς και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ για την Πολεμική Αεροπορία. (Η σημαία του Πολεμικού Ναυτικού είναι ίδια με την Εθνική Σημαία). Στο άνω μέρος του κοντού υπάρχει μεταλλική σφαίρα και επάνω σε αυτή ο Σταυρός. Από τις Μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων απονέμεται πολεμική σημαία μόνο σε εκείνες που ανατίθεται πολεμική αποστολή απόρροια της οποίας είναι η εμπλοκή σε μάχη. Η πολεμική Σημαία ηγείται της Μονάδας που την φέρει στο πεδίο της μάχης και σε περίπτωση απώλειας καταρρακώνεται η τιμή του στρατιωτικού σώματος, ενώ δεν δικαιούται να φέρει άλλη σημαία εκτός εάν κυριεύσει εχθρική σημαία.
Τα τελευταία χρόνια που όλες οι παραδοσιακές εκφάνσεις κάθε κράτους υποχωρούν (νόμισμα, δίκαιο, στρατός κλπ) η σημαία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο πάνω στον οποίο μπορούμε να συσπειρωθούμε για να διατηρήσουμε την εθνική μας ταυτότητα. Έχουμε υποχρέωση να τη διαφυλάξουμε για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε εθνικά σε ένα κόσμο που στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης καθημερινά μεταβάλλεται πληθυσμιακά , θρησκευτικά και πολιτιστικά.
Στην Ελληνική σημαία αφιερώνεται το παρακάτω ποίημα του Ιωάννη Πολέμη που είναι ίσως το ωραιότερο ποίημα που έχει γραφεί για το ιερό μας σύμβολο και είθε στις εορταστικές εκδηλώσεις για την 28η Οκτωβρίου να ακουστεί σε κάθε Ελληνικό σχολείο:
Πάντα κι όπου σ' αντικρίζω με λαχτάρα σταματώ
και περήφανα δακρύζω, ταπεινά σε χαιρετώ.
Δόξα αθάνατη στολίζει κάθε θεία σου πτυχή,
και μαζί σου φτερουγίζει της Πατρίδος η ψυχή.
Όταν ξάφνου σε χαϊδεύει τ' αεράκι τ αλαφρό,
μοιάζεις κύμα που σαλεύει με χιονόλευκο αφρό.
Κι ο σταυρός που λαμπυρίζει στην ψηλή σου κορυφή,
είναι ο φάρος που φωτίζει κάθε ελπίδα μας κρυφή.
Σε θωρώ κι αναθαρρεύω και τα χέρια μου χτυπώ
σαν αγία σε λατρεύω σαν μητέρα σε αγαπώ.
Κι από τα στήθη μ' ανεβαίνει μία χαρούμενη φωνή·
νάσαι πάντα δοξασμένη, Ω! σημαία γαλανή.
Βιβλιογραφία: Εκδόσεις Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ
Κ. Καλημερίδης
ταξίαρχος ε.α.
Πηγή ➤ rodiaki
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου